Cần nhiều hơn một chiếc điều hòa trong mùa nóng #dieuhoamaylanh

Trong nhà nóng hơn ngoài trời

Bà Gloria Gellot (79 tuổi) cẩn thận ngồi vào chiếc ghế trong bếp trước chiếc máy điều hòa nhiệt độ duy nhất trong nhà. Một tấm vải được treo ở ngưỡng cửa để giữ không khí mát mẻ trong nhà bếp, rèm cũng được kéo xuống để ngăn ánh nắng mặt trời lọt vào căn hộ tầng 2 ở New Orleans, Mỹ. Ngôi nhà của bà Gellot đã bị hư hại nặng nề bởi cơn bão Ida vào năm 2021, từ đó, hơi nóng xuyên qua những bức tường rỗng.

Nắng nóng cực độ có liên quan đến khoảng 11.000 ca tử vong và 120.000 ca cấp cứu ở Mỹ vào năm ngoái. Những người lớn tuổi sống một mình như bà Gellot khó thoát khỏi sự ngột ngạt của những ngôi nhà cách nhiệt kém và là đối tượng có nguy cơ cao nhất trước nắng nóng.

Sự hiểu biết thông thường và chính sách công từ lâu đã hoạt động dựa trên giả định rằng, dù nắng nóng có tệ đến đâu, máy điều hòa nhiệt độ vẫn có thể giữ an toàn cho mọi người. Nhưng mức nhiệt độ phá kỷ lục trong những năm gần đây đang phá tan quan điểm đó.

Bà Jaime Madrigano – nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng tại Đại học Johns Hopkins cho biết: Bản thân môi trường hộ gia đình đã có thể là một rủi ro đáng lo. Chúng tôi nhận thấy, trong những đợt nắng nóng cực độ, có nhiều người chết trong nhà hơn ở những nơi khác.

Một số chuyên gia đã bắt đầu cảnh báo về mối đe dọa sắp xảy ra của trận “bão nhiệt Katrina” – một đợt nắng nóng gây thương vong hàng loạt. Một nghiên cứu được công bố năm ngoái, mô hình hóa tình trạng mất điện liên quan đến sóng nhiệt ở các thành phố khác nhau của Mỹ cho thấy, nếu tình trạng mất điện kéo dài 2 ngày ở Phoenix diễn ra, nó có thể dẫn đến cái chết của hơn 12.000 người.

Mùa hè năm ngoái, bà Madrigano đã dẫn đầu một nhóm các nhà nghiên cứu đặt cảm biến nhiệt độ trong phòng ngủ của 70 tình nguyện viên ở khu vực có thu nhập thấp. Không có tiêu chuẩn nhất định về nhiệt độ an toàn trong nhà, tuy nhiên, với mỗi mức nhiệt độ tăng, những người tham gia thử nghiệm có nhiều triệu chứng bệnh nhiệt hơn như: chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, suy nhược và mệt mỏi.

Một người tham gia cho biết, bên trong nhà dường như nóng hơn ngoài trời, trong khi họ vẫn phải trả hóa đơn tiền điện lên đến 800 USD. Bà Madrigano cho biết, hầu hết những người tham gia thử nghiệm đều có máy điều hòa như bà Gellot. Ban đầu điều đó có vẻ tuyệt vời, nhưng nó đã chứng minh sau đó rằng, điều hòa nhiệt độ đơn giản là không còn đủ đối với những thành phố ngày càng nóng hơn.

Hệ thống làm mát không theo kịp

Bà Simi Hoque – kiến trúc sư tại Đại học Drexel cho biết: Các loại hệ thống làm mát được sản xuất cách đây 10 năm không thể theo kịp thời tiết hiện tại.

Khi nhiệt độ tăng lên, máy điều hòa nhiệt độ phải hoạt động mạnh hơn theo cấp số nhân. Theo nhà khoa học khí hậu Andrew Dessler của Texas A&M, việc giữ một ngôi nhà ổn định ở nhiệt độ khoảng 24 độ C cần thêm khoảng 30% năng lượng khi nhiệt độ bên ngoài tăng từ 35-37 độ C. Một số thiết bị điều hòa nhiệt độ đời cũ không thể đáp ứng được nhu cầu đó. Ngay cả khi chúng có thể, nhiều người cũng không đủ khả năng chi trả hóa đơn năng lượng cao ngất.

Theo bà Hoque, nhiều tòa nhà không được thiết kế để thích ứng với mức nhiệt mới. Bà bắt đầu quan tâm đến nhiệt độ trong nhà khi đang thực hiện một nghiên cứu về chất lượng không khí ở Philadelphia. Theo bà Hoque, có rất nhiều lỗ hổng trong nghiên cứu về nhiệt độ trong nhà. Những người bị ảnh hưởng bởi mức nhiệt cao trong nhà cũng có xu hướng có ít nguồn lực hơn để có thể chi trả cho những thứ như máy điều hòa nhiệt độ hoặc quạt. Những yếu tố này có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Ngay cả khi sức nóng không gây chết người thì nó vẫn có hại. Nhiệt gây suy hô hấp, tim mạch cấp tính, gián đoạn giấc ngủ và suy giảm nhận thức. Nói cách khác, nhiệt khiến bạn khó thở, khó ngủ, khó suy nghĩ.

Cô Dee Dee Green – người sống ở khu phố Hollygrove của New Orleans, một khu dân cư có thu nhập thấp giáp với đường cao tốc cho biết, máy điều hòa của cô đã hỏng liên tiếp trong 3 mùa hè. Cô nghi ngờ nguyên nhân là do thiết bị làm việc quá sức.

Ông Raymond Sweet – một nhà tổ chức sống gần nhà cô Green cho biết, nhiệt độ trong nhà cao hơn dẫn đến nhiều chi phí gộp cho các hộ gia đình có thu nhập thấp. Ví dụ, việc không thể lưu trữ thực phẩm quá lâu khiến người dân phải đến cửa hàng tạp hóa nhiều hơn và chi nhiều tiền hơn cho những thực phẩm dễ hư hỏng trong nhà bếp nóng bức.

Ông Sweet nói thêm, cây cối xung quanh giúp ngôi nhà của ông luôn mát mẻ, nhưng ở những nơi khác quá nóng để có thể đi bộ xung quanh. Ông Sweet đã hợp tác với những người hàng xóm để trồng cây và thúc ép thành phố xây dựng các hố rác sinh học, biện pháp này có thêm lợi ích là giảm lũ lụt.

“

Nhiều người Mỹ có thu nhập thấp đủ điều kiện nhận quỹ hỗ trợ năng lượng liên bang để giúp trang trải chi phí điều hòa không khí. Sau đợt nóng chết người vào mùa hè năm ngoái, các nhà hoạch định chính sách ở New Orleans đã ban hành một sắc lệnh yêu cầu chủ nhà cung cấp đủ điều hòa nhiệt độ để duy trì nhiệt độ phòng ngủ ở mức 27 độ C hoặc thấp hơn.