Hồ điều hòa ô nhiễm nhất Quảng Ngãi trước và sau khi được nạo vét #dieuhoamaylanh

(Xây dựng) – Sau một tháng tức tốc thi công, toàn bộ nước thải và vật chất tích tụ gây ô nhiễm, phát sinh mùi hôi tại hồ điều hoà Nghĩa Chánh đã được xử lý, tạo tiền đề quan trọng để đưa công trình trở về đúng công năng vốn có, phục vụ cảnh quan và người dân.

Hồ Điều Hoà Nghĩa Chánh, kề quảng trường Phạm Văn Đồng (thành phố Quảng Ngãi) được xây dựng vào năm 2008, đóng vai trò là không gian sinh thái cho vùng lõi đô thị Quảng Ngãi, đảm nhận chức năng thu dung nước mưa, chống ngập cục bộ và điều hoà không khí.

Thế nhưng, chừng ấy năm tồn tại, hồ sinh thái rộng 2,84ha lại trở thành nơi “hứng” và chứa nước thải sinh hoạt nhà dân, hàng quán… Nước thải cùng với nước mưa theo lưu vực đổ về và kẹt lại ở đây do hệ cống thoát ra sông Trà Khúc bị bồi lắng.

Dần dần, dung tích hồ giảm, trong khi tình trạng ô nhiễm thì mỗi ngày một nặng hơn. Hiện trạng công trình trước thời điểm nạo vét là hỗn hợp nước thải tích tụ lâu ngày, các lớp vật chất bồi lắng và sản sinh xếp chồng lên nhau, tạo môi trường lý tưởng để các vi khuẩn có hại sinh sôi; khiến công năng của công trình bị đảo ngược, từ có ích thành mối nguy.

Người dân thành phố Quảng Ngãi hay ví von hồ sinh thái này là “hồ sinh thúi”, do nhiều tháng trong năm, mùi hôi nồng nặc từ hồ xộc thẳng vào các nhà dân lân cận, người đi dạo mát và thể dục quanh quảng trường, đặc biệt là vào mùa nắng nóng. Trong nhiều năm, người dân liên tục kiến nghị chính quyền có giải pháp xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm tại đây, đảm bảo sức khoẻ người dân và cảnh quan đô thị.

Cuối năm 2023, UBND thành phố Quảng Ngãi bố trí kinh phí để giải quyết nguyện vọng chính đáng của người dân, thay đổi diện mạo đô thị. Đây cũng là “phép thử” để thực hiện nạo vét, cải tạo hồ điều hòa Bàu Cả (phường Lê Hồng Phong) trong thời gian tới.

Đầu tháng 6 năm nay, sau khi trúng thầu, Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi tiếp cận mặt bằng để thi công. Việc cần làm trước tiên là dựng bờ vây để cách ly nước thải phát sinh liên tục từ nhà dân, rồi dùng bơm cưỡng bức bơm thẳng ra cống thoát, không cho thẩm thấu vào hồ.

Cùng với đó là rút toàn bộ nước thải hiện có trong hồ ra ngoài, tạo điều kiện để phương tiện cơ giới tiếp cận lòng hồ qua đường công vụ.

Ban đầu, giải pháp được đưa ra là sử dụng 1 máy đào, thi công 1 ca ban ngày, trong thời gian 5 tháng để giải phóng toàn bộ lớp vật chất dày hơn 1m trong lòng hồ, gồm: Thực vật, rác, bùn lỏng, bùn đặc…

Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu và đề xuất chủ đầu tư, nhà thầu quyết định tập trung tối đa nhân lực, thiết bị chuyên dụng tức tốc thi công với phương châm “càng sớm càng tốt”, nhằm tránh mưa giông làm cản trở quá trình thi công và chất lượng hạng mục. Đẩy nhanh quá trình sử dụng vi sinh diệt tảo và chế phẩm sinh học xử lý mùi, trợ lắng và làm trong nước.

“Phải bơm nhiều ngày thì nước trong hồ mới cạn, nếu trời nắng ráo mà không thi công thật nhanh để mưa giông làm nước kéo về thì coi như mọi tính toán đều vô nghĩa, quá trình thi công sẽ gặp khó làm ảnh hưởng đến tiến độ tổng thể dự án”. Giám đốc Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi Bùi Văn Quang cho hay.

Theo ông Bùi Văn Quang, hợp đồng cho thời gian 5 tháng, nhưng chỉ qua 1 tháng tăng ca tăng kíp, làm ngày làm đêm, đơn vị đã hoàn thành cao độ đáy công trình theo thiết kế, được chủ đầu tư tổ chức nghiệm thu.

Hàng chục thiết bị cơ giới hạng nặng đã được nhà thầu huy động tham gia nạo vét, chuyên chở bùn thải về nơi xử lý.

Quá trình triển khai xử lý ô nhiễm, nhà thầu tuân thủ biện pháp thi công và không làm phát tán chất thải gây ảnh hưởng ra bên ngoài. Toàn bộ vật chất nạo vét được đưa về đúng bãi thải quy định.

Khu vực thi công được rào chắn, cách ly cẩn thận nhằm tránh làm ảnh hưởng đến không gian công cộng và môi trường xung quanh.

Ghi nhận của phóng viên Báo điện tử Xây dựng tại công trường vào sáng 4/7, hồ điều hòa Nghĩa Chánh như một sân vận động lòng chảo giữa lòng đô thị, khác hẳn hình ảnh ngập ngụa và ken đặc bèo, rác và nước thải trước đây.

Giải pháp trước mắt được thực hiện là tạo bờ vây tạm bằng bao tải cát, ngăn nguồn thải qua các cống xả chảy vào hồ vừa được làm sạch; cũng như lắp dựng trạm bơm cưỡng bức công suất lớn để bơm toàn bộ nước thải phát sinh mới vào cống thoát, ra sông Trà Khúc mà không đi qua hồ.

Sau khi được làm sạch, hồ điều hòa Nghĩa Chánh sẽ được giữ sạch bằng cách không “đón” nước thải phát sinh trong dân nữa, mà thay vào đó là tiến hành đấu nối và dẫn dòng, đưa nước từ Thạch Nham về lưu chứa ở hồ, qua hệ kênh dẫn sẵn có.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Bùi Đức Thuận, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thành phố Quảng Ngãi – Chủ đầu tư dự án cho biết, thời tiết thuận lợi kết hợp với việc nhà thầu có kinh nghiệm và năng lực nên đã tổ chức thi công hạng mục nạo vét hoàn thành sớm hơn dự kiến, thuận lợi triển khai các bước tiếp theo.

Trong tuần tới, sau khi hoàn thành 2 bờ vây ngăn nước thải, hiệu chỉnh xong máy bơm, nhà thầu sẽ thanh thải đường công vụ và đưa toàn bộ xe máy thiết bị ra khỏi lòng hồ. Sau đó, tận dụng hệ thống cống sẵn có, nước sạch sẽ được tạm dẫn dòng từ kênh N6 tại nút giao với đường Cao Bá Quát về hồ, đưa mực nước đạt cao trình thiết kế.

“Dự kiến trong tháng 9 tới, dự án cải tạo, nâng cấp toàn bộ đường và quảng trường Phạm Văn Đồng sẽ được triển khai trên thực địa. Theo thiết kế, dự án sẽ thi công hạng mục cống D300, tích hợp van điều tiết, đấu nối từ kênh N6 dẫn nước về cung cấp ổn định, lâu dài cho hồ điều hòa Nghĩa Chánh. Song song đó là thi công hệ cống gom nước thải từ hai cửa xả để đổ vào cống thoát và tháo dỡ bờ vây bao tải cát; nước thải không vào hồ là giải pháp hiệu quả để giữ hồ không tái ô nhiễm”, ông Bùi Đức Thuận Thuận cho hay.